Papieren tijger: het IMF onder druk

Door: Ronald van Gessel

De Spanjaard Rodrigo Rato zwaait vervroegd af als hoogste baas van het Internationale Monetaire Fonds (IMF) en wordt per 1 november opgevolgd door de Franse politicus Dominique Strauss-Kahn. Rato heeft een krachteloos IMF achtergelaten en Strauss-Kahn kan nu beginnen de brokstukken bijeen te rapen en opnieuw beginnen.

In het licht van de globalisering en de opkomst van de snel groeiende ontwikkelingslanden, moet het IMF op de schop. De stemverhoudingen moeten worden gewijzigd ten gunste van landen als China, Brazilië en India. Op de IMF-jaarvergadering werd vorige week weinig vooruitgang geboekt. Naar het oordeel van de meeste van de 181 lidstaten van het IMF is het beter als Strauss-Kahn het huiswerk nu gaat overdoen.

Dezelfde mensen die uit beleefdheid luid klapten bij het afscheid van Rato, uitten in de wandelgangen forse kritiek. Niet alleen gaat de discussie over de hervorming van het IMF te langzaam, het IMF heeft ook gefaald om leiderschap te tonen bij de jongste kredietcrisis en speelt veel te weinig de rol van politieagent als het erom gaat de onevenwichtigheden in de wereldeconomie aan te pakken.

Eén zo’n onevenwichtigheid is China dat haar munt, de renminbi, kunstmatig laag houdt. Hierdoor harken de Chinezen via hun enorm groeiende export honderden miljarden aan buitenlandse deviezen binnen, die vervolgens weer worden geïnvesteerd of teruggeleend in of aan de VS en Europa.

De groep van zeven rijkste industrielanden heeft voor de zoveelste maal China hierop aangesproken, maar de Chinezen geven geen krimp. De renminbi is min of meer gekoppeld aan de dollar en nu die zo laag staat, krijgt zelfs de Europese economie last omdat zowel Amerikaanse als Chinese producten spotgoedkoop zijn geworden op de wereldmarkt. De VS en Europa zijn niet verdeeld over het feit dat China aangepakt moet worden, wel is men het oneens over de positie van de dollar die ten opzichte van de euro wel erg zwak is geworden. Een waarschijnlijke renteverlaging door de Amerikanen komende woensdag maakt de dollar nog zwakker en dus gaat in het verlengde ook de Chinese munt omlaag.

Dat maakt de euro harder en harder, wat goed is voor de inflatiebestrijding en de Europese energierekening (olie wordt nog altijd in dollars betaald) maar slecht voor de export. Samen met de naijlende effecten van de kredietcrisis is het dan ook geen wonder dat alle instituten inmiddels uitgaan van een lagere groei in 2008.

De belangrijkste wisselkoersen in de wereld blijven volledig bepaald door de vrije marktwerking. Zo stemde China tegen een voorstel dat andere landen meer te zeggen zou geven wat betreft het wisselkoersbeleid. China is de vierde economie ter wereld en zonder de Chinezen zijn geen internationale afspraken meer te maken.

David Dodge, de scheidende president van de Canadese centrale bank, nam geen blad meer voor de mond. Hij hekelde openlijk de verzwakte positie van het IMF, waardoor het fonds steeds meer een papieren tijger wordt. „Dit was precies de tijd geweest dat we de kennis en kunde van het IMF nodig hebben om de bestaande onevenwichtigheden aan te pakken.” Het feit dat het IMF aan de zijlijn is blijven staan, holt volgens Dodge de geloofwaardigheid van het fonds alleen maar uit.

Het is nu aan de behendige politicus Strauss-Kahn om de papieren tijger weer tanden te geven en het IMF terug op de wereldkaart te zetten als spil van het financiële gebeuren.

Bron: DFT